Strona główna
  Życie

  Kanonizacja
  Pisma
  Relacje
  Artykuły
  Książki
  Strony WWW
  O nas
  Kontakt
     

  

Katarzyna Olbrycht

ZARYS SYSTEMU WYCHOWANIA URSZULI LEDÓCHOWSKIEJ

Wychowywać - to w programie matki Urszuli: prowadzić do Boga, do kochającego Ojca, z radością dawać miłość, szczególnie najbardziej potrzebującym, stwarzać wewnętrzne (bliskość z Chrystusem) i zewnętrzne (atmosfera szczęścia) warunki wspomagające dojście do Boga.

W Konstytucjach Zgromadzenia Sióstr Urszulanek Serca Jezusa Konającego matka Urszula zapisała m.in.: "Szczególnym celem Zgromadzenia jest szerzenie panowania Najświętszego Serca Jezusowego przez wychowanie i nauczanie dzieci i młodzieży, zwłaszcza uboższej, robotniczej i rolniczej. Prócz tego wykonywać będzie, o ile posłuszeństwo na to pozwoli, dzieła pobożności, miłosierdzia duchowego i doczesnego względem bliźnich, dzieła przyczyniające się do rozkrzewienia i zachowania wiary". W innych jej tekstach czytamy: "Jezus sam najlepiej pokieruje duszami naszych dzieci. On będzie najlepszym ich wychowawcą". "W ręku Jezusa, pod okiem Jezusa, z Jezusem w sercu dziecko twe wyrośnie na dobrego, cnotliwego chrześcijanina i nie będzie dla ciebie powodem łez, trosk, zmartwienia".

Z takich założeń konsekwentnie wynika generalne zadanie: "Daj dziecku Boga, daj mu Jezusa w Komunii świętej, a możesz o jego przyszłość być spokojna". Matka używa więc wszelkich możliwych sił i środków, żeby w każdej placówce oświatowo-wychowawczej prowadzonej przez siostry była kaplica z Najświętszym Sakramentem. Kaplica, obecność Chrystusa, przykład modlących się w niej sióstr, szczególna atmosfera, sprawiająca, że odczuwa się, iż jest to przestrzeń odmienna od innych, specjalna, sakralna, jest szansą obudzenia się potrzeby Boga, źródłem siły tak dla wychowanków, jak i dla sióstr. To najważniejsze zadanie wymaga jednak realizacji innych, wśród których Matka szczególnie podkreśla: "Oto pierwszy warunek wychowania dzieci dla Boga - tworzyć wokół nich atmosferę szczęścia. Gdy to zrobione, reszta już pójdzie łatwiej".

Przedstawienie zasadniczych założeń systemu wychowawczego matki Urszuli wymaga wskazania jeszcze jednego ważnego wymiaru: głębokiej wiary w miłość, siłę i skuteczne pośrednictwo Matki Bożej na drodze człowieka do Boga. "Najbezpieczniejsza, najpewniejsza droga do szczęścia, do nieba, do Jezusa - to droga przez Maryję". Kształcenie nawyku wybierania tej drogi, umiejętność kroczenia nią - ten cel wychowania jest realizowany przez Matkę poprzez wprowadzanie we wszystkich organizowanych przez nią działaniach różnych form kultu maryjnego, a wśród nich przede wszystkim Sodalicji Mariańskiej, zapewniającej wzajemne oddziaływanie dzieci lub młodzieży na siebie.

Wśród celów szczegółowych, na które wskazuje matka Urszula, dominują trzy: przygotowanie wychowanków do pracy nad sobą, do bycia pożytecznym członkiem społeczeństwa, a równocześnie do bycia człowiekiem, którego najważniejszymi cechami są: miłość Boga i ludzi, dobroć, poczucie obowiązku, samodzielność, odwaga, odpowiedzialność, wytrwałość i pracowitość. Bardzo czytelnie wyraża te cele fragment przemówienia Matki do uczennic Instytutu Języków Obcych w Djursholmie. Uważne wczytanie się w treść i formę fragmentu tego przemówienia pozwala zrozumieć, jak wielką wagę Matka przywiązywała do realizacji celów wychowania drogą uświadamiania ich wychowankom, pogłębiania ich refleksji nad sobą i własnym działaniem, uczenia konstruktywnej, systematycznej analizy własnego postępowania. Jest to jedno z bardziej charakterystycznych zadań wychowawczych w programie Matki: "Tak niedawno, moje drogie dzieci, przybyłyście do naszej szkoły, żeby uczyć się języków, zdobyć wiedzę i w ten sposób stać się pożytecznymi członkami społeczeństwa. Czas ten przeszedł tak szybko. Nasuwa się teraz pytanie: co te minione dni, tygodnie, miesiące wam dały? Powinny były pogłębić świadomość celu życia, zrozumienie, że życie ma swój kres, że jesteście odpowiedzialne za każdy wasz czyn. Czy przyniosły to wszystko? Każda z was powinna sama sobie dać na to odpowiedź, ale często nie dość zwracamy uwagi na głos sumienia. Dlatego też chcemy wam dopomóc w odnalezieniu odpowiedzi na tak ważne pytanie. Ufam, że miniony rok pozostawił w waszych duszach zrozumienie obowiązku. Młodość lubi zabawy, młodość często myśli, że powinna być wolna od obowiązków. Tutaj spotkałyście się z czymś zupełnie innym. Nie mogę powiedzieć, że wasze życie było bardzo poważne, ale w każdym razie miałyście swoje obowiązki i powoli przyzwyczaiłyście się do ich wypełniania".

Syntetyczne sformułowanie tychże celów znajdujemy również w przemówieniu Matki do wychowawczyń: "Mamy więc w tym dziele wychowania dwojakie zadanie: pierwsze - wychowanie dzieci dla Boga, dla ojczyzny niebieskiej, drugie - to wychowanie dzieci dla społeczeństwa, dla ojczyzny ziemskiej". Dogłębna analiza wypowiedzi i działań Matki pozwala doprecyzować jej intencje i zinterpretować "wychowanie dla społeczeństwa" jako przygotowanie do konstruktywnego udziału w życiu społecznym oraz do aktywnego reagowania na potrzeby społeczne, zaś "wychowanie dla ojczyzny ziemskiej" (którą dla większości wychowanków Matki była Polska), jako wzbudzenie i uczenie ofiarnej, mądrej miłości do Polski.

Przedstawione założenia i cele Matki były wyraźne i czytelne dla każdego, kto się z nimi zetknął. Świadczą o tym m.in. wypowiedzi wychowanek: "Pracę wychowawczą opierała matka Ledóchowska na głębokim życiu religijnym. Uważało się, że wiara i polskość są dopełniającymi czynnikami wychowawczymi, oba żądają walki z połowicznością i rzetelnego spełniania swych obowiązków codziennych. W czasie pogadanek mówiła nam Matka, że siły do walki o wielkość ducha i umysłu może udzielić tylko Bóg, bo Chrystus jest najlepszym wychowawcą i doświadczonym pedagogiem".


ZARYS SYSTEMU WYCHOWANIA URSZULI LEDÓCHOWSKIEJ. Nakładem Zgromadzenia Sióstr Urszulanek SJK - Pniewy 2002. Fragment pochodzi z rozdziału "Założenia i cele wychowania według Urszuli Ledóchowskiej".

Koszalin 2007 | www.urszula.ovh.org | Emilia Rogowska | Webmaster: Przemek